Örneklerle 7440 sayılı Yapılandırma Kanunu (3)


 Örnek 1- 26 Eylül 2022 tarihine kadar verilmesi gereken Ağustos/2022 dönemine ait gelir (stopaj) vergisi beyannamesi Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle 24 Mart 2023 tarihinde pişmanlıkla vergi dairesine verilmiştir.

Pişmanlıkla verilen beyannameye istinaden ödenmesi gereken gelir (stopaj) vergisi 12.500,00 TL, damga vergisi ise 194,60 TL’dir. Bu durumda; gelir (stopaj) vergisinin tamamı ile pişmanlık zammı yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarının ödenmesi hâlinde, pişmanlık zammı ve vergi aslına bağlı olmayan cezanın tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Buna göre, örnek olayda pişmanlık zammının hesaplandığı süre, pişmanlık zammı tutarı, bu sürelere ilişkin toplam Yİ-ÜFE oranları ve Yİ-ÜFE tutarları aşağıda gösterilmiştir.

Pişmanlık Zammı

Alacak Tutarı (TL)

Pişmanlık Zammı

Pişmanlık Zammı

Tahsili Gereken

Toplam

Yİ-ÜFE

Yİ-ÜFE Tutarı

 

Hesaplanan Süre

 

Oranı

Tutarı (TL)

Alacak Aslı (TL)

Oranı

(TL)

27/9/2022- 11/3/2023

12.500,00

%15

1.875,00

12.500,00

%4,5

562,50

 

Ödenecek Tutar

Gelir (Stopaj) Vergisi                                                :                                            12.500,00 TL

Yİ-ÜFE Tutarı (Pişmanlık Zammı Yerine)               :                                                 562,50 TL

Damga Vergisi                                                           :                                                 194,60 TL

TOPLAM                                                                  :                                            13.257,10 TL

Tahsilinden Vazgeçilen Alacaklar

Pişmanlık Zammı                                                       :                                              1.875,00 TL

Özel Usulsüzlük Cezası                                             :                                              3.400,00 TL

TOPLAM                                                                  :                                              5.275,00 TL

Yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan toplam 13.257,10 TL’nin Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmesi durumunda, toplam 5.275,00 TL tutarın tahsilinden vazgeçilecektir.





Örnek 2- Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefi (A)'nın yıllık beyannamede beyan ettiği gelir vergisi matrahı, 2018 yılı için 340.000 TL, 2019 yılı için 354.000 TL, 2020 yılı için 440.000 TL, 2021 yılı için 600.000 TL'dir. Ayrıca, 2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen tutar 800.000 TL’dir.

Mükellef, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin gelir vergisi matrahlarını Kanun hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde bağlı olduğu vergi dairesine başvurmuştur.


2022 yılında adı geçen mükellefin, matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki gelir vergisi matrahı 1.000.000 TL’dir.

Bu mükellefin 2022 yılına ilişkin gelir vergisi yönünden matrah artırımında bulunabilmesi için ilgili dönem beyannamesinde beyan edilmesi gereken gelir vergisi matrahı aşağıdaki şekilde olacaktır.

Beyan Edilen Matrahlar

Kanuna Göre Hesaplanan Matrahlar

2021 yılı gelir vergisi matrahı

600.000

2021 yılında beyan edilen matrahın %122,93 fazlası

[600.000+(600.000x%122,93)=] 1.337.580*

2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme dönemi matrahı

800.000

2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 fazlası

[800.000+(800.000x%40)=] 1.120.000

 

2022 yılına ilişkin mükellefin matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki gelir vergisi matrahı

1.000.000

2022 yılına ilişkin mükellefin beyan etmesi gereken gelir vergisi matrahı

1.337.580

*2022 yılında adı geçen mükellefin matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki gelir vergisi matrahı 1.000.000 TL olup, bu tutar; 2021 yılı gelir vergisi beyannamesindeki matrahın %122,93 oranında artırılmasıyla bulunan tutar ile 2022 üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutardan az olduğundan, mükellefin 2022 takvim yılında beyana konu edilecek vergiye esas matrahı en az 1.337.580 TL olacaktır.

 

Bu mükellefin Kanuna göre ödeyeceği gelir vergisi tutarı bu Tebliğin (V/C-3) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Yıl

İlgili Yıllar Vergi Matrahı (TL) (1)

Artırım Oranı (2)

Artırılan Matrah Tutarı (TL) (1x2) (3)

Asgari Matrah

Tutarı (TL) (4)

Hesaplamaya Esas Matrah (TL) (3 veya 4'ten Fazla Olanı) (5)

Vergi Oranı (6)

Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (5x6) (7)

2018

340.000

%35

119.000

94.000

119.000

%20

23.800

2019

354.000

%30

106.200

99.600

106.200

%20

21.240

2020

440.000

%25

110.000

105.800

110.000

%20

22.000

2021

600.000

%20

120.000

112.400

120.000

%20

24.000

2022

1.337.580

%25

334.395

200.000

334.395

%20

66.879

Toplam

157.919

 



Mükellefin matrah artırımı nedeniyle ödemesi gereken gelir vergisi toplamda 157.919 TL olacaktır. Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi on iki eşit taksit hâlinde de ödenebilecektir.

Örnek 3- Serbest meslek erbabı (B)’nin 2019 yılı gelir vergisi beyannamesinde beyan ettiği gelir vergisi matrahı 420.000 TL’dir. Mükellefin bu matraha ilişkin beyan ettiği gelirleri aşağıdaki gibidir.

Serbest meslek kazancı....................................... 140.000 TL

Birinci işverenden alınan ücret........................... 110.000 TL

İkinci işverenden alınan ücret............................. 100.000 TL

Kira geliri............................................................ 70.000 TL

Mükellef (B), 2019 yılı gelir vergisi matrahını Kanun hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurmuştur. Bu mükellefin matrah artırımına ilişkin gelir vergisi hesabı aşağıdaki şekilde olacaktır.

2019 yılı gelir vergisi matrahı........................... 420.000 TL

2019 yılı için artırım oranı............................................. %30

Artırılan matrah tutarı (420.000 x %30=)......... 126.000 TL

Kanunla belirlenen asgari matrah........................ 99.600 TL


Yıl

İlgili Yıl Vergi Matrahı (TL) (1)

Artırım Oranı (2)

Artırılan Matrah Tutarı (1x2) (3)

Asgari Matrah Tutarı (TL) (4)

Hesaplamaya Esas Matrah (TL) (3 veya 4’ten Fazla Olanı) (5)

Vergi Oranı

(6)

Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (5x6) (7)

2019

420.000

%30

126.000

99.600

126.000

%15

18.900

 



Mükellefin beyanına göre hesaplanan matrah 126.000 TL’dir. Mükellefin beyanı, Kanuna göre serbest meslek mükelleflerinin 2019 yılı için belirlenmiş asgari matrah tutarından (99.600 TL) fazla olduğundan, mükellefin beyanı esas alınacaktır.



Matrah artırımında bulunulan yıla ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesi süresinde verilerek tahakkuk eden vergilerin süresinde ödendiği ve mükellefin bu vergi türleri için Kanunun 2 nci ve 3 üncü maddelerinden yararlanmadığı varsayılarak vergi oranı %15 olarak dikkate alınmıştır. Mükellefin matrah artırımı nedeniyle ödemesi gereken gelir vergisi 18.900 TL olacaktır. Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi on iki eşit taksit hâlinde de ödenebilecektir.



Örnek 4- Bilanço esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefi (H), 2021 takvim yılına ilişkin vermiş olduğu yıllık gelir vergisi beyannamesinde 1.000.000 TL zarar beyan etmiş, 2022 takvim yılına ilişkin birinci, ikinci ve üçüncü dönem gelir geçici vergi beyannamelerini vermemiş ve 15 Mart 2023 tarihinde vermiş olduğu 2022 takvim yılı gelir vergisi beyannamesinde 600.000 TL matrah beyan etmiştir.

Mükellef tarafından 2021 yılı ile 2022 üçüncü geçici vergilendirme döneminde zarar beyan edilmiş olması nedeniyle 2022 yılı için kıyaslama yapılmamış, 2022 yılında matrah beyan edildiğinden, bu matrah üzerinden hesaplanan tutar ile asgari tutar karşılaştırılarak matrah artırımı yapılmıştır.

Buna göre, Mükellef (H)'nin, 7440 sayılı Kanuna göre ödeyeceği gelir vergisi tutarı aşağıda açıklanan şekilde hesaplanacaktır.

Yıl

Beyan Edilen Matrah Tutarı (TL) (1)

Beyan Edilen Matrahın %25’i (2)

Asgari Matrah Tutarı (TL) (3)

Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (1 veya 2’den Fazla Olanı) (4)

Vergi Oranı (5)

Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (4 x 5) (6)

2022

600.000

150.000

200.000

200.000

%20

40.000

 



Mükellefin ödeyeceği vergi tutarı 40.000 TL olacaktır. Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi on iki eşit taksit hâlinde de ödenebilecektir.




Örnek 5- Mükellef (B), 2018 yılında kira geliri elde etmiş olduğu halde, bu gelirini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakmış ve mükellefiyet tesis ettirmemiştir.


Mükellef (B), 2018 yılı için gelir vergisi matrahını, 7440 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde ilgili vergi dairesine, sadece gayrimenkul sermaye iradı elde ettiğini belirterek başvurmuştur.

Mükellef (B)’nin ilgili yıl için belirlenen asgari matrahtan az olmamak üzere matrah beyan etmesi gerekmektedir.

Buna göre, Mükellef (B)’nin, 7440 sayılı Kanuna göre ödeyeceği gelir vergisi tutarı aşağıda açıklanan şekilde hesaplanacaktır.

Yıl

Beyan Edilen Matrah Tutarı (TL) (1)

Asgari Matrah Tutarı (TL) (2)

Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (1 veya 2’den Fazla Olanı) (3)

Vergi Oranı (4)

Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (3 x 4) (5)

2018

-

37.600

37.600

%20

7.520

 

Mükellefin ödeyeceği vergi tutarı 7.520 TL olacaktır. Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi on iki eşit taksit hâlinde de ödenebilecektir.

Yorum Gönder

0 Yorumlar