> SORU 1: Ücretliyim. İşverenimin ödediği yemek yardımı nasıl vergilendirilir?
İş yerinde yemek verilmesi suretiyle aldığınız yardımın tamamı gelir vergisinden istisnadır.
Yemeğin iş yerinin mutfağında hazırlanması veya dışardan getirtilmesinin bir önemi yoktur.
Yemeğin iş yeri dışındaki yerlerde verilmesi durumunda, 2021 yılı için yemek bedelinin günlük KDV hariç 25 TL'si gelir vergisinden istisnadır. Yemek bedelinin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ücret olarak vergilendirilir.
AÇIKLAMA: İş yeri dışında sağlanan yemek bedelleri aşağıdaki şartların gerçekleşmesi halinde istisna kapsamındadır.
*Yemek bedelinin doğrudan işveren tarafından yemek verme hizmeti sağlayana ya da bu işe aracılık edene (Multinet, Sodekso, Ticket, vb.) ödenmesi.
*Yemek bedelinin fiilen çalışılan günlere ait olması.
*Yemek bedelinin faturasının işveren adına düzenlenmiş olması.
*Ücretliye nakden yapılan ödemeler istisna kapsamında değildir.
> SORU 2: Ücretliyim. İşverenimin ulaşım için verdiği yol yardımı veya servis hizmeti nasıl vergilendirilir?
Çalışanların toplu olarak iş yerine gidip gelmelerini sağlamak amacıyla sağlanan servis hizmetinden faydalanıyorsanız, işverenin yapmış olduğu bu harcama gelir vergisinden istisnadır. Ayrıca taşıma hizmeti işvereniniz tarafından verilmeyerek, çalıştığınız günlere ait bir günlük ulaşım bedeli 2021 yılı için 13 TL'yi aşmamak üzere, size toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması da istisna kapsamındadır.
Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısmı, size yol parası olarak verilen nakden ödeme veya bu amaçla sağlanan diğer menfaatler istisna kapsamında olmayıp ücret olarak vergilendirilir.
AÇIKLAMA: Makam aracı gibi kişiye özel tahsis edilen araçlara ait taşıma giderleri istisna kapsamında değildir
> SORU 3: Ücretliyim. İşverenim tarafından yapılan giyim eşyası yardımı nasıl vergilendirilir?
İşveren tarafından demirbaş olarak verilen giyim eşyası gelir vergisinden istisnadır. İşverenler tarafından hizmet erbabına verilen giyim eşyasının bedeli aşağıdaki şartların sağlanması halinde gelir vergisinden istisnadır.
* Giyim eşyasının işin icabı olarak verilmiş olması.
* İşte giyilen bir giyim eşyası olması.
* Demirbaş niteliğinde bulunan bir giyim eşyası olması.
* Giyim eşyasının hizmet erbabı işten ayrıldığında iş yerine geri verilmesi.
AÇIKLAMA:
* Giyim eşyası alınması veya diktirilmesi için çalışanlara nakden yapılan ödemeler ile
* İşle doğrudan ilgisi olmayıp çalışanlara verilen ayakkabı ve elbise gibi giyim eşyası bedelleri ücret olarak vergilendirilir.
ÖRNEK: İşte giyilecek olan iş tulumları, kask, üniforma, eldiven vb.
> SORU 4: Ücretliyim. İşverenimin bedelsiz olarak konut tahsis etmesi nasıl vergilendirilir?
Konut tahsis edilmesi suretiyle sağlanan menfaatler aşağıdaki şartların varlığı halinde gelir vergisinden istisnadır.
*Konutun iş yerinin aktifinde kayıtlı olması,
*Konutun brüt alanının 100 metrekareyi aşmaması.
100 metrekareyi aşan konutların ücretliye tahsis edilmesi durumunda 100 metrekareyi aşan kısım için emsal bedel hesaplanır ve ücret olarak vergilendirilir.
AÇIKLAMA: Söz konusu istisna, maden işletmeleri ve fabrikalarda çalışan işçiler ile özel kanunlarına göre barınması gerekli memurlar ve müstahdemlere konut tedariki ile bu konutların aydınlatma, ısıtma, su ihtiyaçlarının temini şeklinde uygulanır.
* İşverenin kiraladığı konutlar ile işletmede kayıtlı olmayıp işverenin şahsına ait olan konutlar için bu istisna uygulanmaz.
YORUM: Emsal özelgeye göre; şirket tarafından kiralanarak elektrik, su, doğalgaz, telefon ve benzeri giderlerinin karşılanmak suretiyle personeline ikametgah olarak tahsis edilen konutların, personele sağlanan menfaat olarak ücret kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, gayrimenkul için ödenen kira tutarı ile sağlanan menfaatlerin brütleştirilerek bordroya dahil edilmesi ve bu tutar üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca tevkifat yapılması gerekmektedir.
> SORU 5: Ücretliyim. İşverenim tarafından yapılan harcırah ödemesi nasıl vergilendirilir?
Harcırah; devamlı veya geçici bir görevle işyerlerinin dışında bir yere gönderilen çalışanlara, bu yere gitmeleri ve orada yeme, içme, konaklama gibi masrafları için verilen para veya yolluk demektir. Harcırah ödemelerini çalışanların işe gidip gelmeleri için sağlanan yol yardımı veya işyerinde verilen yemek yardımı ile karıştırmamak gerekir.
*** Harcırah yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masraflarından oluşur.
- Ödeme yapan işveren Harcırah Kanununa tabi bir kurum ise, harcırah veya yolluk olarak yapılan ödemeler gelir vergisinden istisnadır.
- Ödeme yapan işveren Harcırah Kanununa tabi olmayan bir kurum ise,
*Yol giderlerinin tamamı
*Yemek ve konaklama giderlerinin belgelendirilmesi ve fiili tutarların ödenmesi şartıyla tamamı gelir vergisinden istisnadır.
*Yemek ve konaklama giderlerinin bir kısmı ayın bir kısmı nakit olarak karşılanıyorsa, ayın olarak sağlanan kısmın tamamı (belgelendirilmesi şartıyla) gelir vergisinden istisnadır. Nakden ödenen kısım ise ücret olarak vergilendirilir.
AÇIKLAMA: Yemek ve konaklama giderlerine karşılık ödenen harcırah gündeliğinin tamamının nakden ödenmesi veya bu harcamaların belgelendirilememesi durumunda yapılan ödeme, devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını aşmaması kaydıyla, gelir vergisinden istisnadır. Aşan kısım ücret olarak vergilendirilir. Bu uygulama yurt dışı harcırah ödemeleri için de geçerlidir.
Çalışana fiili yemek ve konaklama giderleri dışında ayrıca gündelik de ödenmesi durumunda bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.
> SORU 6: Ücretliyim. İşverenim tarafından ödenen tazminatlar nasıl vergilendirilir?
*İş kanunları kapsamındaki kıdem tazminatlarının tamamı,
*Basın çalışanları ile ilgili kanun kapsamındaki kıdem tazminatlarının ise ücretlinin 24 aylığını aşmayan miktarları gelir vergisinden istisnadır.
*İhbar tazminatları ücret olarak vergilendirilir.
Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödemeleri üzerinden ayrıca damga vergisi kesintisi yapılır.
*Uçuş personeli olup (pilot veya uçak içi hizmet veren yetkili personel) uçuş tazminatı aldıysanız,
- İşverenin kanuni veya iş merkezinin Türkiye'de bulunması,
- Ödemenin uçuş ve dalış gibi hizmetler dolayısıyla fiilen gerçekleştirilen uçuş ve dalış süreleri ile sınırlı bir ödeme olması şartıyla bu tazminat da gelir vergisinden istisnadır.
*İşe başlatmama tazminatları, gelir vergisinden istisna edilmiştir. Ancak bu tutar üzerinden damga vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.
AÇIKLAMA: Ücretleri gelir vergisinden istisna edilenlere ödenen tazminatlar üzerinden damga vergisi hesaplanmaz.
Yer altı işletmelerinde çalışanların kıdem veya ihbar tazminatı alması durumunda, yer altındaki çalışma süresine isabet eden tazminatlar gelir ve damga vergisinden istisnadır. Ancak yer üstünde çalışılan süreye isabet eden tazminatlar gelir vergisine tabidir.
> SORU 7: Ücretliyim. Kreş ve gündüz bakımevi yardımından hangi şartlarda yararlanabilirim ?
İşvereninizce iş yerinde veya kiraladığı bir yerde çocuğunuz için kreş ve gündüz bakımevi hizmeti almanız halinde, sağlanan menfaatin tamamı gelir vergisinden istisna olacaktır. Ayrıca gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince işletilen kreş ve gündüz bakım evlerine yapılan ödemeler de istisna kapsamındadır.
Kadın hizmet erbabına sağlanan menfaatin ücret istisnasına tabi tutulabilmesi için;
* Bu hizmetin gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince işletilen kreş ve gündüz bakım evlerinden alınması, ödemenin hizmet erbabına değil doğrudan bu hizmeti sağlayan mükelleflere yapılması gerekmektedir.
* Doğrudan kreş ve gündüz bakımevi işleten mükelleflere yapılan ödemelerin belli bir dönem için toplu olarak yapılması durumunda, her bir aya isabet eden tutar, ilgili ay ücret matrahı ile ilişkilendirilerek istisna uygulanmalıdır.
* Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince, işveren tarafından ödenen tutar da dâhil olmak üzere, kreş ve gündüz bakımevi hizmeti karşılığı olarak fatura hizmet erbabı adına düzenlenmeli ve işverenlerin bu kapsamda yaptığı ödemelere ilişkin belgeler VUK?a göre 5 yıl saklanmalıdır.
* Kadın hizmet erbabına sağlanan menfaat ve yapılan ödemelere ilişkin tutarların, asıl ücret ile birlikte ücret bordrosunda gösterilmesi gerekmektedir.
AÇIKLAMA: Aylık istisna tutarının her bir çocuk için asgari ücretin brüt tutarının %50'sini aşmaması gerekir.
*İstisnadan faydalanılması için kadın hizmet erbabına sağlanan menfaatin, ilgili Kanunlar, toplu iş sözleşmeleri veya bireysel iş sözleşmelerine dayanarak ödenen asıl ücrete ilave olarak sağlanması şart olup, kadın hizmet erbabının asıl ücretinin bir kısmının kreş ve gündüz bakımevi hizmeti ödemesi gibi değerlendirilmek suretiyle anılan istisnaya konu edilmesi mümkün değildir.
> SORU 8: Ücretliyim. Evlilik nedeniyle aldığım yardım nasıl vergilendirlir?
Evlenme ve doğum sebebiyle yapılan yardımların iki aylık ücretinize karşılık gelen tutarı gelir vergisinden istisnadır.
AÇIKLAMA: İstisna tutarının hesaplanmasında brüt ücret dikkate alınır. Aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesi gerekir. Bu yardımların tamamı damga vergisine tabidir.
> SORU 9: Ücretliyim. İşverenimle anlaşarak işten ayrıldığımda tarafıma ödenen tazminatlar nasıl vergilendirilir?
Belirli bir süre çalıştıktan sonra işinize son verilmesi ya da emekli olmanız durumunda İş Kanunu kapsamında aldığınız kıdem tazminatlarının tamamı (kıdem tazminatının yıllık miktarı, Devlet Memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.) ile basın çalışanları ile ilgili kanuna göre ödenen kıdem tazminatlarının 24 aylığınızı aşmayan miktarları gelir vergisinden istisnadır.
Kendi isteğinizle işinizden ayrıldığınızda istisnai durumlar hariç kıdem tazminatı alamazsınız. Ancak işvereninizle anlaşarak tabi olduğunuz mevzuata göre, hizmet sözleşmeniz sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, bonus ödemesi, hizmet ödülü, ek ödeme gibi çeşitli adlar altında yapılan ve ek tazminat niteliğinde olan ödemelerin ve yardımların kıdem tazminatında olduğu gibi gelir vergisi istisna tutarının hesabında dikkate alınması gerekmektedir.
* Eğer 27/3/2018 tarihinden önce bu kapsamda gelir vergisi kesintisine tabi bir ödeme aldıysanız iade şartlarını sağlamanız halinde kesilen gelir vergisini geri alabilirsiniz.
AÇIKLAMA: Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesinde yer verilen veya bu sözleşmeler kapsamında yapılan ödemelerin dahil edildiği ilgili ayın ücret bordrosunda yer alan ve ek tazminat niteliğinde olmayan ihbar tazminatı, normal ücret, mesai ücreti, resmi tatil ücreti, yıllık izin ücreti, yol ücreti, yemek ücreti, sigorta ödemeleri, sosyal yardımlar, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi ise söz konusu değildir.
> SORU 10: İşverenimle anlaşarak işten ayrıldım. Tarafıma ödenen tazminatlardan kesilen gelir vergisini iade alabilir miyim?
27.3.2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma (ikale)sözleşmesi kapsamında tarafınıza ödenen tazminatlar ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisini düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairesine başvurmanız, dava açmamanız, açılmış davanız varsa vazgeçmeniz şartıyla VUK?un düzeltmeye ilişkin hükümlerine göre iade alabilirsiniz. İadenin yapılabilmesi için:
- İşverenin muhtasar beyanname yönünden bağlı olduğu vergi dairesine (şubeleri nedeniyle ayrı vergi dairelerinin mükellefi olan iş yerlerinde ilgili şubenin mükellefi olduğu yer vergi dairesine)
- iade talebi dilekçe örneği (306 Nolu GVK Tebliği EK 1-2)
- kesintiyi yapmakla sorumlu olan işverenden temin edilen ikale sözleşmesi örneği,
- söz konusu sözleşmeye istinaden yapılan ödemelere ilişkin kesinti tutarlarını gösterir belge(ücret bordrosu vb.)
- ilgili vergi dairesince gerekli görülen diğer belge ve bilgiler ile elden veya posta yoluyla ya da İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda başvurabilirsiniz.
ÖRNEK: (Ç) AŞ?de 10 yıl çalışıp 12/1/2018 tarihinde işten ayrılan Bay (H)?ye, işvereni tarafından kıdem tazminatına esas ücreti olan 3.000 TL üzerinden 30.000 TL kıdem tazminatı ile karşılıklı sonlandırma sözleşmesine (ikale) istinaden 50.000 TL iş güvencesi tazminatı olmak üzere toplam 80.000 TL ödeme yapılmıştır.
2.1.2018 tarihi itibariyle 657 sayılı Kanuna tabi en yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emekli ikramiyesi tutarı 5.001,76 TL?dir. Bay (H)?ye yapılan 80.000 TL'lik ödemenin gelir vergisinden istisna edilecek tutarı şöyledir.
Kıdem tazminatı tutarı 30.000 TL
İş güvencesi Tazminatı 50.000 TL
Ödenen toplam Tutar 80.000 TL
Vergiden istisna edilecek tutar (5.001,76x10=) 50.017,60 TL
Vergiye tabi tutar (80.000 - 50.017,60) = 29.982,40
* Kıdem tazminatının yıllık miktarı, Devlet Memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.
0 Yorumlar