T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürlüğü
Sayı : 39044742-135-E.460616 30.05.2019
Konu :Engelliden engelliye araç satışında ÖTV aranıp aranmayacağı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, ... tarafından adınıza düzenlenen ... tarihli ve ... sayılı Engelli Sağlık Kurulu Raporunda "Sol el rudimenter konjenital 1. parmak sağ el hipoplazik fonksiyonlu tablo 2,8 2,7" teşhislerine bağlı olarak %56 engellilik oranı tespitinin yer aldığı, ayrıca adınıza düzenlenen Sürücü Belgesinde "78 (Sadece otomatik vitesli araç kullanabilir), 102 (Ticari araç, resmi araç, ambulans kullanamaz), 35.04 (Direksiyondan sağ eli çekmeden kullanılabilen kontrol cihazları), 40.11 (Direksiyon simidinde yardımcı cihaz (topuz, direksiyon çatalı vb.), 47 (İki tekerlekli araç kullanamaz)" araç uyarlama kodlarına yer verildiğinden bahisle, söz konusu rapora istinaden, başka bir engelli tarafından 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından yararlanılarak iktisap edilen taşıtı satın almanız halinde, bahse konu istisnadan yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle, Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan;
a) 87.03 (2019 yılı için; hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli 247.400 TL'yi aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, engellilik derecesi %90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,
b) 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan (motor silindir hacmi 2,800 cm³'ü aşanlar, bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilenler, sürücü dâhil 8 kişiye kadar oturma yeri olan binek otomobilleri, yarış arabaları, arazi taşıtları hariç), yük taşımasında kullanılıp azami ağırlığı 3,5 tonu aşmayan ve yolcu taşıma kapasitesi istiap haddinin %50'sinin altında olanlar ile sürücü dâhil 9 kişilik oturma yeri olanların, engellilik durumlarının araçları bizzat kullanamayacak ve sürekli olarak tekerlekli sandalye veya sedye kullanmalarını gerektirecek nitelikte olduğunu ilgili mevzuat çerçevesinde alınan engelli sağlık kurulu raporuyla tevsik eden ve engellilik derecesi %90 veya daha fazla olup tekerlekli sandalye veya sedye ile binilmesine ve seyahat edilmesine uygun tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,
c) 87.03 (2019 yılı için; hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli 247.400 TL'yi aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından
beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabının ÖTV'den istisna edileceği,
Kanunun (15/2-a) maddesinde, (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallardan, veraset yoluyla intikaller hariç ilk iktisabında istisna uygulananların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabında, ilk iktisabındaki matrah esas alınarak adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescili tarihinde geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte ÖTV alınacağı; ancak Kanunun 7 nci maddesinin (2) ve (8) numaralı bentleri çerçevesinde istisnadan yararlananların bu istisnadan yararlanarak iktisap ettikleri kayıt ve tescile tabi malları beş yıldan fazla kullanarak elden çıkarmaları durumunda bu hükmün uygulanmayacağı
hükme bağlanmıştır.
Söz konusu düzenlemenin uygulama usul ve esaslarına ilişkin açıklamalara, Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (II/C/1) ve (IV/G) bölümlerinde yer verilmiştir.
Mezkur Genel Tebliğin söz konusu bölümünde, Kanunun (7/2-c) maddesi uygulamasına ilişkin olarak;
- Engellilik durumunun, ilk iktisabı yapılacak taşıtın hareket ettirici aksamında tadilat yaptırılmasını gerektirecek nitelikte olması gerektiği, bu çerçevede örneğin, sağ veya sol el parmaklardan herhangi bir ya da birkaçının olmamasına rağmen vitesin değiştirilmesine engel, vites kolunda tadilat yaptırılmasını gerektirecek bir durumun bulunmaması halinde manuel veya otomatik vitesli taşıt alımında istisna uygulanmayacağı,
- Bu uygulamada, taşıtı hareket ettirici aksam olarak debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolunun kabul edileceği, ilk iktisaptan önce hareket ettirici aksamda sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerektiği, yapılan özel tertibatın da kişinin engelliliğiyle uyumlu olmasının zorunlu olduğu,
- Direksiyona topuz takılması, engelin bulunduğu taraftaki silecek kolu, sinyal, cam silecek kumandası, dörtlü flaşör, ön-arka cam su fıskiyesi, korna ve kontak gibi düzeneklerin diğer tarafa alınması veya direksiyon simidine monte edilmesi ve benzeri tadilatların taşıtı hareket ettirici aksamda özel tertibat kapsamında değerlendirilmeyeceği,
- Manuel vitesli bir taşıtı vites kolunda ve/veya debriyaj pedalında sabitlenmiş özel tertibat yaptırmadan kullanamayacak durumda olan engelliler bakımından, otomatik vitesli taşıtların, özel tertibatlı taşıt olarak kabul edileceği,
- Engellilik durumunun tevsikinde ibrazı zorunlu olan engelli sağlık kurulu raporunun, maluliyeti veya engelliliği ile sadece özel tertibat yaptırılan taşıtların (veya engelliliği ile başkaca hareket ettirici özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın otomatik vitesli taşıtların) kullanılabileceğine dair değerlendirmeyi içermesi ya da bu hususun anlaşılabilmesini sağlayacak şekilde açık olması gerektiği
belirtilmiştir.
Bu kapsamda, mevcut ÖTV mevzuatı uyarınca, engellilik oranı %90'ın altında olan engellilerden yalnızca, engellilik durumu, ilk iktisabı yapılacak taşıtın hareket ettirici aksamında (debriyaj pedalı, fren pedalı, gaz pedalı ve/veya vites kolunda) tadilat yaptırılmasını gerektirecek (zorunlu kılacak) nitelikte olanlar, mezkûr Genel Tebliğde öngörülen diğer şartları da haiz olmalarına bağlı olarak, söz konusu istisna uygulamasından yararlanabilmektedir.
Diğer taraftan, ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi taşıtlardan ilk iktisabı, Kanunun malul ve engellilerin taşıt alımlarında istisnayı düzenleyen 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi kapsamında yapılanların, istisnadan yararlananların ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmeden istisnadan yararlanamayan kişi veya kurumlara veya daha önce aynı düzenlemeden yararlanmış olup, yararlanma tarihinden itibaren henüz beş yıllık süre geçmemiş bir malul veya engelliye satış veya devri halinde ÖTV aranmaktadır.
Malul veya engelliler tarafından ÖTV'den istisna olarak ilk iktisabı yapılan taşıtın, Kanunun (7/2) maddesinden yararlanabilecek durumdaki bir malul veya engelliye satış veya devrinde ise ÖTV aranmamaktadır. Ancak, bu durumda da mezkûr düzenleme kapsamında aranan belgelerin ilgili vergi dairesine ibrazının gerektiği tabiidir.
Ayrıca, bu uygulama kapsamında ÖTV'siz olarak taşıt iktisap eden malul veya engelliler, bu taşıtları iktisap tarihlerinden itibaren beş yıl geçmeden, tekrar bu düzenlemeden ve/veya Kanunun (7/2) maddesi uygulamasından yararlanamamaktadır.
Bu bağlamda, Kanunun (15/2-a) maddesi uyarınca, istisnadan yararlanılarak ilk iktisap edilen kayıt ve tescile tabi taşıtların, malul veya engellilerce ÖTV aranmaksızın iktisap edilebilmesi için Kanunun (7/2) maddesinde düzenlenen istisna şartlarının sağlanmış olması gerektiği, dolayısıyla ancak Kanunun (7/2) maddesinde belirlenen taşıtların yine bu maddede belirlenen şartları haiz malul veya engellilerce, ÖTV aranmaksızın iktisap edilebileceği tabiidir. Diğer taraftan, söz konusu istisnadan yararlanılarak iktisap edilen aracın beş yıldan fazla kullanarak elden çıkarması durumunda ÖTV aranmayacağı açıktır.
Buna göre, başvurunuz ekinde ibraz edilen Engelli Sağlık Kurulu Raporunda belirtilen engellilik durumunuz (Sol el rudimenter konjenital 1. parmak sağ el hipoplazik fonksiyonlu -%56) itibariyle, söz konusu rapora istinaden, bir başka engelli tarafından bahse konu istisnadan yararlanılarak ilk iktisabı yapılan aracın, istisnadan yararlanan tarafından şahsınıza devredilmesi halinde, aracın hareket ettirici aksamında (vites kolunda) engellilik durumunuza uygun özel tertibat yaptırmanız kaydıyla, Özel Tüketim Vergisi Kanununun (7/2-c) maddesi uygulamasından yararlanmanız mümkün bulunmaktadır. Ancak, söz konusu aracın ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmeden ÖTV aranmaksızın şahsınıza devredilebilmesi için, mezkûr düzenleme kapsamında aranan belgelerin ilgili vergi dairesine ibrazının gerektiği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
